Beschrijving
1984
George Orwell
Niet eerder sinds 1948 (toen het boek werd geschreven) is het boek van Orwell zo actueel als nu. Het totalitaire systeem wat George Orwell beschrijft in dit boek geeft exact de sfeer de weer van de huidige samenleving. Ook hier een Ministerie van Waarheid (Ministerie van Volksgezondheid) dat met waanzinnige bepalingen die kant noch wal raken de bevolking dicteert en overheerst. En niet te vergeten Big Brother die onder het mom van veiligheid iedereen volgt en zijn of haar doen en laten opneemt en vastlegt. Kijk naar deze samenleving in het fictieve jaar 1984 en ontdek de verbazingwekkende overeenkomsten.
Oorlog is vrede
Orwells uitspraken zijn meer dan een halve eeuw oud, maar bieden nog steeds een diep begrip van zijn toekomst en onze hedendaagse werkelijkheid. Hij analyseert ook de onbewuste en de bewuste mens, en relativeert de laatste groep.
Enkele veelzeggende citaten uit zijn boek ‘1984’.
“Oorlog is vrede. Vrijheid is slavernij. Onwetendheid is kracht”.
Orwells maatschappij wordt geregeerd door leugens en geweld. Leugens die eindeloos werden herhaald totdat iedereen ze gelooft. Rutte heeft veel van dit boek geleerd. Vertaald naar onze tijd: Privacyschending is veiligheid. Oorlog met Rusland betekent vrede.
“Voor zij bewust worden, zullen zij nooit in opstand komen en pas nadat zij in opstand zijn gekomen, kunnen zij bewust worden.”
Dit schrijft de hoofdpersoon over de proles (die 85% van de bevolking uit maken):”…Zwaar lichamelijk werk, de zorg voor vrouw en kinderen, kleinzielige ruzies met buren, films, voetbal, bier en bovenal gokken maakten heel de horizon van hun geesten uit. Het was niet moeilijk hen in toom te houden.”
Voeg daar het creëren van armoede aan toe en alle instrumenten om mensen gedwee in de pas te laten meelopen is compleet.
Haat
“De proles, die gewoonlijk apathisch stonden tegenover de oorlog, werden opgezweept tot een van hun periodieke aanvallen van verwoede vaderlandsliefde. Als om in overeenstemming te blijven met de algemene stemming, hadden de raketbommen groter aantal mensen gedood….een viel op een volle bioscoop…begroef verscheidene honderden slachtoffers onder het puin.”
Dit zweepte de haat op. Dit is vergelijkbaar met het effect van terreuraanslagen, die de haat tegen moslims opdrijven.
Tot slot een schokkende conclusie van Orwell:
“Zij konden er toe worden gebracht om de schandelijkste verkrachting van de werkelijkheid te aanvaarden..omdat zij niet voldoende belangstelden in het openbare gebeuren om op te merken wat er gaande was….Zij slikten alles en wat zij slikten deed het geen kwaad, omdat het geen sporen achterliet, net zoals een graankorrel onverteerd het lichaam van een vogel weer verlaat.”
Bewust
Met andere woorden: wat levert het mensen op die zich meer bewust zijn van hun alledaagse werkelijkheid, dan mensen die onbewuster zijn? Je merkt niet op wat er werkelijk aan de hand is. Zij aanvaardden immers de schandelijkste verkrachting van de werkelijkheid. Loop een stad als Utrecht eens in op een zaterdagmiddag. En kijk hoe mensen zich als schapen straten laten indrijven, waar ze slechts in een richting mogen lopen. Zie de dodelijke volgzaamheid. Bekijk de dwaze regels die zonder mokken opgevolgd worden. Ga naar Deventer en probeer zonder in de lach te schieten de rotonde op te zoeken voor voetgangers!
In 1984 heeft een politiek systeem, Big Brother, greep op (een deel van) de wereld gekregen. De Partij beheerst de ziel van de mens. Ook het mechanisme van haat en liefde probeert het in zijn greep te krijgen. Een ambtenaar die werkt bij het Ministerie van Waarheid zal met overtuiging zijn menselijke gevoelens verloochenen. Eerst wordt hij echter verliefd en daarmee is zijn lot bezegeld. George Orwell schreef het boek ‘1984’ in 1948 met een vooruitziende blik waarover hij alom geprezen wordt. De situatie die hij beschrijft heeft overeenkomsten met onze huidige tijd ver na 1984.
Rob Vellekoop, 12 juli 2020
ISBN 978 902 9543255
1984
Auteur George Orwell
Pagina’s 311
Prijs 15,00